Drukuj

"Biblioteka gromadzi bogactwa wieków i pokoleń, mogą z nich czerpać bez miary nieprzeliczone tłumy, a nigdy nam nie poskąpi ani mądrości, ani światła".

Jan Wiktor

Historia biblioteki

Historia biblioteki Gminy Stara Biała sięga 1950 roku. W Kronice (zapoczątkowanej w 1968 roku) jako rok założenia Gminnej Biblioteki Publicznej podaje się rok 1950, wtedy też dokonano pierwszego wpisu w księdze inwentarzowej. Od 1954 r. biblioteka funkcjonowała pod nazwą Gromadzkiej Biblioteki Publicznej. Wiadomo, że biblioteka mieściła się w budynku Gromadzkiej Rady Narodowej, posiadała samodzielny lokal o powierzchni 16 m2. W 1963 roku zbiory biblioteki liczyły 6.606 wol.      i zarejestrowanych było 750 czytelników . Za lata 1950 -1962 wszelka dokumentacja zaginęła. W 1973 r. w związku z nowym podziałem administracyjnym Polski, zmieniona została nazwa na Gminną Bibliotekę Publiczną, w tym samym roku biblioteka została przeniesiona z budynku GRN do domu strażaka (remizy), gdzie wydzielono dla niej dwa pomieszczenia, trochę większe od poprzedniego lokalu. Mimo złych warunków starano się zawsze aktywnie działać w środowisku, podejmując różnorodne inicjatywy. Ich celem było nie tylko dostarczenie czytelnikom wartościowej literatury, ale chęć stworzenia w bibliotece ośrodka skupiającego życie kulturalne lokalnego środowiska. Sieć biblioteczną w Gminie Stara Biała w 1975 r. tworzyła gminna biblioteka oraz 15 punktów bibliotecznych, które pełniły rolę ogniwa łączącego czytelnika z biblioteką publiczną. Punkty zlokalizowane były w większości w domach prywatnych i najczęściej prowadzono je społecznie. Działały w oparciu o księgozbiór biblioteki publicznej i organizowane były w miejscowościach, gdzie trudny lub odległy był dostęp dla potencjalnego czytelnika. Praca w bibliotece nie była łatwa. Bibliotekarz sam musiał palić w piecu, sprzątać i dowozić książki do odległych nieraz punktów bibliotecznych. Przez lata rozrastał się księgozbiór, przybywało sprzętu i czytelników. W lipcu 1983 r. biblioteka otrzymała dodatkowy lokal i nastąpiło przeniesienie części zbiorów i wyposażenia do nowego pomieszczenia w oddalonej części remizy. Takie rozmieszczenie księgozbioru w różnych częściach budynku utrudniało pracę bibliotekarzom, jak i ograniczało swobodny dostęp do zbiorów czytelnikom. Biblioteka łącznie zajmowała 43 m2. W 1985 roku powstała pierwsza filia biblioteczna w Maszewie Dużym, która mieściła się w domu prywatnym u Pani Iwony Machały i przez nią była prowadzona. W 1988 roku powołana została następna filia w Starych Proboszczewicach, ta filia również mieściła się w domu prywatnym i prowadzona była przez Panią Bogusławę Kaliwoda. Po 1989 roku rozpoczęto likwidację punktów bibliotecznych. Utworzenie filii i likwidacja punktów było odbiciem zmian zachodzących w całym kraju. W 1992 r. biblioteka przejęła od Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Płocku, punkt biblioteczny w Zalesiu, który prowadzony był przez Panią Zofię Janiszewską. Placówka ta powstała w oparciu o księgozbiór biblioteki gminnej, a pracownik został tam zatrudniony na 1/2 etatu. Punkt mieścił się w budynku byłej Szkoły Podstawowej w Zalesiu i istniał do 2001 r. W latach 1993-1994 w związku z nowo wybudowanymi szkołami podstawowymi, filie biblioteczne otrzymały lokale w szkołach, poprawiając tym samym nieznacznie warunki pracy tych placówek. W 1995 r. nastąpiła ponownie zmiana lokalu gminnej biblioteki. Pomieszczenie o powierzchni 55 m2 mieściło się w nowo wybudowanym Gminnym Ośrodku Zdrowia w Białej, w chwili obecnej mieści się tu również Urząd Gminy. W grudniu 1999 r. Gminna Biblioteka Publiczna po raz kolejny zmienia swoją siedzibę . Nowy lokal o powierzchni 78 m2 znajduje się w tym samym budynku z oddzielnym wejściem i łazienką. Nowe pomieszczenia stworzyły dobre warunki pracy bibliotece. Krok po kroku wyposażono bibliotekę w nowe meble, podnosząc jej estetykę i funkcjonalność.

Uchwałą Rady Gminy Nr 166/XXIV/06 z dnia 09 marca 2006 r., biblioteka została przekształcona w samorządową instytucję kultury. Gminna Biblioteka Publiczna w Starej Białej posiada osobowość prawną, jest instytucją kultury działającą w obrębie krajowej sieci bibliotecznej, wpisaną do rejestru organizatora pozycja rej. Nr 1/1993 z dnia 15 stycznia 1993 roku na mocy Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Obiektem starań biblioteki jest odbiorca usług bibliotecznych. Jemu podporządkowane są cele i zadania statutowe biblioteki jako instytucji upowszechniania kultury. Zadaniem biblioteki jest gromadzenie, opracowywanie, przechowywanie i ochrona materiałów bibliotecznych, udostępnianie zbiorów oraz prowadzenie działalności informacyjnej. Oprócz wypełniania tych zadań biblioteki prowadzą stałe formy działalności kulturalnej związanej z popularyzacją książki i czytelnictwa w środowisku lokalnym (spotkania autorskie, wycieczki, lekcje biblioteczne, spotkania z bajką, konkursy czytelnicze, wystawy książkowe, organizowane są zajęcia dla dzieci i młodzieży w czasie ferii i wakacji).

Uchwałą Nr 56/VIII/07 Rady Gminy Stara Biała z dnia 11 października 2007 r. została zlikwidowana filia biblioteczna w Maszewie Dużym. Na podjęcie takiej decyzji miała wpływ niewielka ilość czytelników korzystających z biblioteki. W tym czasie pracownik tam zatrudniony nabył prawo do emerytury. W styczniu 2015 r. filia w Starych Proboszczewicach otrzymała lokal, w nowo wybudowanym budynku samorządowego przedszkola, mieszczącego się w Nowych Proboszczewicach przy ul. Floriańskiej 20. Lokal usytuowany jest na parterze i przystosowany dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Posiada wypożyczalnię, pomieszczenie biurowe, gospodarcze i toaletę dla czytelników. Nowe pomieszczenia stworzyły bardzo dobre warunki pracy bibliotece, a lokalizacja obiektu podniosła niewątpliwie jej rangę. Pozostaje mieć nadzieję, że ta zmiana spotka się z pozytywnym odbiorem naszych użytkowników, których serdecznie zapraszamy do korzystania z usług tej placówki.

Historia biblioteki to nie tylko dzieje jej lokalu i księgozbioru, ale przede wszystkim ludzie, którzy w jej kształt włożyli swoją wiedzę, umiejętności i osobiste zaangażowanie. W sposób szczególny należy podkreślić ogromny wkład osób kierujących jej działalnością. Od 1950 r. pracowały w gromadzkiej, a później w gminnej bibliotece następujące osoby:

  1. Mirosława Witkowska
  2. Stanisława Piotrowska
  3. Zofia Bodal
  4. Janina Jezierska
  5. Ewelina Synowiec
  6. Marianna Ptaszyńska
  7. Zofia Stawska
  8. Hanna Sadecka
  9. Władysław Tomczak
  10. Bożena Gorczyca
  11. Grażyna Kołodziejska
  12. Grażyna Czarnecka
  13. 1975 - Teresa Olszewska
  14. 1975 - 1977 Lilianna Giermata
  15. 1977 - 1979 Anna Jankowska
  16. 1979 - 1981 Maria Nowak
  17. 1981 - 1982 Hanna Koczyk
  18. 1982 - 1984 Danuta Kozińska
  19. 1984 - 2023 Hanna Smardzewska
  20. 1976 - 1994 Krystyna Chojnacka - pomoc bibliotekarza

Niniejszy materiał dotyczący historii biblioteki, oparty został na zapisach w Kronice biblioteki, stanowi on podstawowe źródło informacji o ponad sześćdziesięciu latach funkcjonowania instytucji w tym środowisku.

Zarys historyczny Gminnej Biblioteki Publicznej w Starej Białej oraz podległych placówek
opracowała: Hanna Smardzewska